Duela 77urte Gernika

Gernikako bonbardaketa 1937ko apirilaren 26an Gerra Zibilean Gernika hiriak (Bizkaia) pairatutako hegazkin-erasoa izan zen. Erasoak zibilak sarraskitu zituen, eta hiria suntsitu: eraikinen % 1 baizik ez zen zutik geratu. Luftwaffe naziaren Kondor Legioa eta italiar faxisten Aviazione Legionariako hegazkinak izan ziren erasotzaileak. Operation Rügen (euskaraz: "Rügen operazioa") izenekoan, hildakoak, azken ikerketen arabera, 250 izan ziren;^[1] tartean 126 zibil. Mendebaldeko herrialdeen begietara, Gernikakoa Luftwaffek egin zezakeen terrore bonbardaketaren adibidea izan zen, eta halako ekintzak egiteko prestatuta zegoelako froga zen.^[2] Bonbardaketa Pablo Picassoren gerraren aurkako margolan famatuaren gaia izan zen.

Gerla honek, frankisten, faxisten garaipenarekin bukatu zenak, izigarrizko ondorioak izan zituen Ipar Euskal Herrian. Trumilka errefuxiatu pasa ziren hemendik, Garazik haur asko aterpertu zituen, nahiz eta "gorri" gisa aipatzen zituzten bertan. Errefuxiatu batzuk hemen egin zuten bizia eta Ipar Euskal Herria aberastu. Gerla horretako zauritu asko artatu zituzten hemen, La Roseraie-n zaintzen zituzten batzuk. Elkartasuna handia izan zen baina bertako hautetsiek ez zituzten errefuxiatu horiek begi onez ikusten.

Euskal kultur munduko handiak ere hemen egon ziren, Barandiaran, Labayen,Mugika apezpikoa, Orixe...Gure memorian daude, hemen egin zuten lana ere.