Udalen euskara planak auzitara eramaten hasi dira Nafarroan(Berria)

Baztango Udalaren euskara plana salatu du Nafarroako Gobernuak.

Udalean hizkuntz irizpideak jartzea legez kanpokoa dela uste du.

Udal gehiago egon daitezke jomugan

Euskara sustatzeko neurrien aurkako auzibideetan Carlos Urkijok jarri du zeresana azken hilabeteetan, Espainiako Gobernuak EAEn duen ordezkariak: udalak auzitara eraman ditu euskara bultzatzeko neurriak hartu dituztelako. Ez da bakarra, ordea. Nafarroako Gobernua ere hasia da bide bereko neurriak hartzen. Helegiteak jartzen ari da udalen euskara planei, BERRIAk jakin ahal izan duenez. Baztango Udalera, esaterako, jakinarazpen bat bidali du gobernuak, esanez legearen kontrakoak direla euskara sustatzeko hartu dituzten neurriak, eta auzitara joko duela. Helegitean emandako argudioak ikusirik, oso litekeena da beste herri batzuk ere salatzea.

Asteon bertan jaso dute txosten bat Baztango Udalean. Abuztuan onartu zuten euskararen erabilera normalizatzeko plana, eta azaroan informazioa eskatu zien gobernuak. Toki Administrazioko kontseilari Jose Javier Esparzaren agindu bat iritsi zaie orain; planari helegitea ezartzeko agindua da.

Irmoa da gobernuaren agiria. Batetik, iruzur egitea egotzi dio udalari: «Udalean euskararen erabilera arautzeko erregulazioa da, normalizazio plan gisa mozorrotua». Bestetik, legeak ez betetzea: «Kontraesana da planak esparru juridikoa aipatzea oinarri gisa eta gero sistematikoki urratzea». Planak dio legea beteko duela eta herritar guztien eskubideak bermatuko dituela, baina gobernuak uste du «lege babesa emateko formula» soilik dela hori.

Edukiari erreparatuta, Baztango planak badu antza Gipuzkoako Diputazioarenarekin —Urkijok salatu du hura—. Bi alde nagusi ditu, finean: zerbitzuak euskaraz ziurtatzea eta udalean euskara lan hizkuntza izan dadin saiatzea.

«Gaztelania bazterrean»

Euskara lehenesteko neurri zenbait ageri dira planean: webgunea irekitzean euskarazko bertsioa agertzea lehenik, herritarrekiko harremanetan lehen hitza euskaraz egitea udaleko langileek eta seinaleetan euskara erabiltzea, adibidez. Hori «gaztelania bazterrean uztea» dela dio gobernuak.

Zerbitzuak euskaraz ematea bermatzeko, kontratuetan hizkuntz irizpideak jarriko dituzte. Gobernuak ez du auzitan jarri horren legezkotasuna —Urkijok, bai—. Administrazio Auzitegiaren ebazpen bat aipatu du: «Administrazio publikoen hizkuntz betekizunak ez dira ahultzen era batera edo bestera kudeatzeagatik». Gobernuak dio herritarren zerbitzuetan jar litezkeela irizpideak; udalaren jardunerako kontratuetan, ez.

Hain zuzen, udalaren barruko neurriekin bereziki kritiko da gobernua. Idatzizko erlazioan, euskara bultzatuko dute: herritarrei euskaraz egingo diete, erdaldunen eskubideak errespetatuz betiere; euskara ofizial den eremuko erakundeei euskaraz egiteko eskatuko die. «Ele bitan egin behar dute, interesdunek bat erabiltzeko eskatu ezean», erantzun du gobernuak.

Gomendiorik ere ez du onartu: hautagai euskaldunak aurkezteko «konpromisoa» hartzea proposatzen die planak alderdiei. Ez du nahi UPNk: «Konstituzioa urratzen du, kargu publikoak edukitzeko eskubideari dagokionez».